უნდა დაეხმაროს თუ არა მშობელი ბავშვს დავალებების შესრულებაში? რას გირჩევენ ფსიქოლოგები?
„ჩემი შვილი დამოუკიდებლად არ მეცადინეობს…” – მშობლები ხშირად ჩივიან ფსიქოლოგებთან, თვითონ კი არ იციან როგორ მოიქცნენ. ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ სწორად მოქმედების შემთხვევაში, მშობლებს შეუძლიათ ბავშვს გარკვეული უნარები ჩამოუყალიბონ და შეაყვარონ სწავლა და დამოუკიდებლად მეცადინეობა.
ნანა გოგიჩაშვილი ფსიქოლოგი:
„ახალმა ეპოქამ და ტექნოლოგიურმა პროგრესმა დღის წესრიგში დააყენა ე.წ. ახალი ტიპის ადამიანის არსებობის აუცილებლობა, რომელსაც ექნება უნარი სწარაფად აუღოს ალღო ირგვლივ მიმდინარე მოვლენებს, ფეხი აუწყოს ტექნოლოგიის წინსვლას, სწრაფად და ხარისხიანად მოახერხოს ზღვა ინფორმაციაში ორიენტირება და საჭიროებისამებრ მისი გადახარისხება და ა.შ. თუ ამ ყოველივეს გავითავლისწინებთ, დღევანდელ საზოგადოებას სჭირდება დამოუკიდებელი, კრიტიკულად და კრეატულად მოაზროვნე ადამიანი, რომელიც თავად აიღებს პასუხისმგებლობას საკუთარ ცხოვრებასა და მიზნების განხორციელებაზე.“
მისი თქმით, მშობელმა აუცილებლად უნდა გააცნობიეროს საკუთარი როლი შვილის აღზრდასა და განვითარებაში და ხელი შეუწყოს მოსწავლის სასკოლო ცხოვრებისათვის მზაობას და საწყის ეტაპზე, მაქსიმალურად უნდა იყოს ჩართული სკოლასთან დაკავშირებულ ყველა აქტივობაში.
რაც შეეხება კონკრეტულ რეკომენდაციებს, მშობლების ჩართულობასთან დაკავშირებით გაკვეთილების მომზადებისას, სასურველია მშობლებმა გაითვალისწინონ შემდეგი ასპექტები:
1. უპრველეს ყოვლისა მოვაწესრიგოთ ბავშვის სამუშაო სივრცე - საწერი მაგიდა, განათების ხარისხი, რომ ჩრდილმა წერისას არ შეუშალოს ხელი, ზედმეტი ნივთების მორიდება მისი თვალთახედვის არიდან ყურადღების კონცენტრაციის მიზნით და ა.შ. რაც შეეხება დახმარების ხარისხს და რაოდენობას, მშობელი აქტიურად ეხმარება საწყის ეტაპზე, უხსნის წერის თავისებურებებს, კალმის დაჭერის სპეციფიკას, წერისას ხაზების განლაგების მნიშვნელობას და სხვ. აუცილებლად, უმცირესი წარმატების შემთხვევაშიც კი ხდება ბავშვის წახალისება შემდეგი სიტყვებით: ყოჩაღ! რა კარგად შეგძლებია!
2. საშინაო დავალებების მომზადება დავიწყოთ სკოლიდან დაბრუნებიდან დაახლოებით 40-50 წუთის შემდეგ და არა დაბრუნებისთანავე, რათა თავიდან ავიცილოთ სწავლისადმი ნეგატიური დამოკიდებულების ფორმირება(ბავშვმა უნდა შეძლოს დასვენება, კვება, ოჯახის სხვა წევრებთან კომუნიკაცია, სკოლის შთაბეჭდილებების გაზიარება და სურვილისამებრ გართობა, თუმცა, დროის მართვის უნარიც აუცილებლად უნდა იყოს გათვალიწინებული);
3. შეცდომას უშვებენ მშობლები, რომლებიც უკრძალავენ შვილებს საწერი მაგიდიდან ადგომას სანამ ისინი არ დაამთავრებენ მეცადინეობას და ყველა გაკვეთილი არ ექნებათ მზად. ეს შეცდომაა. 6-7- წლის მოსწავლე გადაბმულად შეიძლება იჯდეს 20-25 წუთი და არა 40-50 წუთი, თუმცა, შესვენებაც უნდა იყოს დაახლოებით 5 წუთი.
4. როდესაც ბავშვი ჯდება სამეცადინოდ, თუ მშობელი გვერდით არ უზის, აუცილებლად მასთან ახლოს უნდა ტრიალებდეს, რათა საჭირო დროს საჭირო რჩევა მისცეს. დამწყებ მოსწავლეს ხშირად სჭირდება შეხსენება, რომ არ დაწეროს მინდვრებზე, არ გადავიდეს ხაზს ზემოთ/ქვემოთ, გამოტოვოს საჭირო რაოდენობის უჯრა და ა.შ. ბუნებრივია, არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება, ბავშვის ნაცვლად მშობელმა დაწეროს საშინაო დავალება.
4. რაც შეეხება უფროსკლასელებს, აქ უპირატესია ის, რომ მშობლებმა ბავშვებს ჩამოუყალიბონ უნარი და ჩვევა, რომ მათ დროულად დაიწყონ გაკვეთილების მომზადება. შესაძლებელია შევახსენოთ ისიც, რომ მას შეუძლია 15-20 წუთი დაისვენოს. აუცილებლად ვეკითხებით -სჭირდებათ თუ არა ჩვენი დახმარება და არასოდეს, ყოველ შემთხვევაში მაქსიმალურად ვცდილობთ რომ არ ვუთხრათ უარი დახმარებაზე - ეს იქნება ინტერნეტში საჭირო ინფორმაციის მოძიება თუ რთული მათემატიკური მაგალითის ამოხსნა.
5. ეტაპობრივად უნდა შემცირდეს დახმარების რაოდენობრივი ხარისხი. დახმარება განსაკუთრებით აუცილებელია მეცადინეობის დასაწყისში სწორი ინსტრუქციების მიცემის თვალსაზრისით, შემდეგ შეიძლება ცოტა ხნით ადგომა, თუმცა, ახლოს ყოფნა. დაახლოებით დაწყებითი სკოლის დამამთავრებელ კლასში, მოსწავლეს უკვე უნდა შეეძლოს დამოუკიდებლად მეცადინეობა.
„და ბოლოს, გიყვარდეთ და მიიღეთ საკუთარი შვილი უპირობოდ. ეცადეთ, რომ არასოდეს შეადაროთ თქვენი შვილი ან უფროს და-ძმას, ან სხვა ბავშვებს. ეს არის ყველაზე მტკივნეული რამ, რაც მშობელმა შეიძლება უთხრას საკუთარ შვილს. ყოველთვის მოუსმინეთ და უპასუხეთ ბავშვს, რომელიც შეკითხვებს გისვამთ. ყოველთვის მზად იყავით დაეხმაროთ ბავშვს, რომელიც ძიების პროცესშია. დაეხმარეთ ბავშვს აითვისოს აქამდე აუთვისებელი რამ. გააკეთეთ ეს ზრუნვით, მოთმინებით, სიმშვიდითა და სიყვარულით.“