13 აგვისტო, 2018
7 ყველაზე მარტივი კითხვა, რომლებსაც შვილები მშობლებს უსვამენ
1. რატომ ღამდება?
ბავშვებს ხშირად აინტერესებთ, სად იმალება ღამით მზე. მშობლებს შეუძლიათ აუხსნან თავის პატარებს, რომ მზე სინამდვილეში უძრავია, მის გარშემო კი ჩვენი პლანეტა მოძრაობს. დედამიწა ტრიალდება მზისკენ ხან ერთი მხარით, ხან მეორეთი. და იმ მხარეს, რომელიც მიტრიალდა მზისკენ - დგება დღე, საწინააღმდეგო მხარეს კი - ბნელი ღამეა.
2. რატომ არის ცა ცისფერი?
მზის შუქი დედამიწის ატმოსფეროში იფანტება. თეთრი ფერი გარდაიქმნება, რის შემდეგ ხდება მისი დაყოფა ცისარტყელას შვიდ ფერად. ლურჯი ფერი კი სხვა ფერებზე უფრო ძლიერად იფანტება, ამიტომაც ცას უღრუბლო ამინდში გამოხატული ცისფერი ფერი აქვს. რატომ არ არის ცა ლურჯი? იმიტომ რომ ლურჯი ფერის შერევა ხდება სხვა ფერებთან.
3. რამდენს იწონის ჩვენი პლანეტა?
დედამიწის მასა პირველად 1774 წელს განსაზღვრა ნევილ მეკელინმა პერტშირიდან (შოტლანდია). ახლა ჩვენი დედამიწა იწონის 5 976 000 000 000 000 000 000 ტონას. გასაკვირია, მაგრამ ყოველწლიურად დედამიწა უფრო მძიმე ხდება. მის ზედაპირზე ყოველ წელს ილექება დაახლოებით 30 000 ტონა კოსმიური მტვერი.
4. რატომ არ სტკივა თავი კოდალას?
იმისათვის რომ გამოკვებოს საკუთარი თავი და ბარტყები, კოდალა წამში 20-50 დარტყმას აკეთებს. მაგრამ ასეთი დატვირთვისას კოდალებს მაინც არ ემართებათ არც ტვინის შერყევა, და არც თავის ტკივილი. ბიოლოგების აზრით, კოდალას ქალა და ნისკარტი მკაცრად სწორ ხაზზე ბრუნვითი მოძრაობების გარეშე მოძრაობენ.
5. რატომ ვარდება ვარსკვლავი?
ეს არის მცირე ზომის ქვები, რომლებიც კოსმოსიდან მოფრინავენ. როდესაც დედამიწას უახლოვდებიან, ქვები ეჯახებიან პლანეტის ჰაეროვან გარსს და ხურდებიან, რაც იწვევს ზუსტად იმ კაშკაშს. „ვარსკვლავებს“, რომლებიც იწვებიან ატმოსფეროში, უწოდებენ მეტეორებს. მეტეორის ნაწილებს, რომლებმაც დედამიწის ზედაპირამდე მიაღწიეს, მეტეორიტებს უწოდებენ.
6. რატომ არის წყალი გამჭირვალე?
წყალი შედგება წყალბადისა და ჟანგბადისგან, ეს აირები კი - უხილავია. ბუნებაში წყლის ფერის შეცვლა კი მასში გახსნილი ნაწილების (წყალმცენარეების, თიხის, ფოთლების და ა.შ.) გამო ხდება.
7. რატომ არის თვითმფრინავი ჩამოკიდებული ჰაერში და არ ვარდება?
ბავშვებს უკვირთ, როდესაც ხედავენ, რომ მსუბუქი ბუმბულიც კი ვარდება მიწაზე, თვითმფრინავი კი მშვიდად „კიდია“ ცაში. ამ საიდუმლოს მეცნიერული ახსნა გააჩნია: ჰაერის ნაკადი რკალად ეფინება ფრთებს ქვემოდან და ზემოდან, რაც თვითმფრინავს ასაფრენად უბიძგებს. თვითმფრინავის დიდი სიჩქარე კი მჭიდროს ქმნის ჰაერს მის ქვემოთ, რაც მას ცაში იჭერს.